Jaap als blekersknecht

Jacob Stalenhoef begint zijn werkzame leven dus als blekersknecht, net als zijn één jaar oudere broer Gijs. Dankzij het interview met zijn neefje Piet (zoon van Gijs) in Werinon 8 krijgen we een inkijkje wat het betekende om blekersknecht te zijn rond 1890, en dan met name als het gaat over het halen en brengen van de was:
" De heer Piet Stalenhoef groef in zijn herinneringen en beschreef de aanvangsjaren, zoals die hem verteld waren. Zijn vader (Gijs, getrouwd met Barbara Hageman, en de broer van Jacob Stalenhoef) begon met het verzorgen van de was voor gegoede Amsterdammers bijv. de families Goedkoop en Van Hoorn. Later kwamen er ziekenhuizen en instellingen bij de klantenkring.
Op maandag was het wasverzendingsdag. Voor dag en dauw werd het wasgoed in het vooronder van beurtschipper Tober geIaden. Die ging daarna Iangs Piet Snel, Evert Struik, Bruin Portengen, Dames Van Huissteden, Kersbergen, Hageman (Vecht & Dijk), Slokker, Bouwmeester en als 1aatsten de dames Van Schaik op het EiIand.
Gijs StaIenhoef Iiep dan via de Torenweg en de pont van Spruit naar Nigtevecht, stak per rijkspont het Merwedekanaal over en Iiep naar het station van Abcoude, waar hij de trein naar Amsterdam nam. Dan met de tram naar de Amstel waar, Manus de Haas (een Amsterdamse medewerker) intussen al begonnen was met het sorteren van de was naar de wijken 207 - 208 waar ze heengebracht moesten worden. Manus trok met een touw de handkar, terwijl Gijs er achter liep te duwen. Ze gingen brug op, brug af, gracht op, gracht af een paar keer per dag. Heen en weer met schone en vuiIe was. Na het bezorgen ging hij 's avonds op dezelfde manier weer terug. Dus ook vanaf Abcoude lopend naar Nederhorst den Berg, waar hij dan bekaf aankwam en thuis waarschijnlijk geen boeh of bah meer kon zeggen. Later ging hij op de fiets naar Abcoude, samen met de inmiddels aangenomen Barend Baar. Vlak na het einde van de Eerste Wereldoorlog deed de paardekar van EIias van Benschop zijn intrede op maandag. AItijd nog die maandagse bezorgdag."

Gijs Stalenhoef runde uiteindelijk wasserij Welgelegen, samen met zijn vrouw Barbara Hageman, dochter van de oprichter van wasserij Vecht en Dijk, Christianus Hageman. De chauffeur van de paardenkar, Elias van Benschop, komen we ook tegen in het verhaal over Rustoord. Elias was weer getrouwd met Maria Hageman, de jongste zus van Barbara.

Gijs' broer Jacob was geen sterke man, het bezorgen van de was viel hem zwaar en hij was vaak ziek. Uit onderstaande anecdote over Jacob blijkt ook hoe zwaar het bezorgen van de was was. "Jacob ging regelmatig met de hondenwagen naar Weesp. Bij Bon op de Hinderdam was een overhaal waar de kar net op paste. Wanneer er toevallig een kat langskwam, belandde de kar nog wel eens in de onderkant. Wanneer ze thuis kwamen mochten de honden even de Vecht in en daarna het hok in." (Levensloop Oma)
Soms kreeg Jacob - die toch bekend staat als een man met een heel zachtaardig karakter - het waarschijnlijk te kwaad met het gesjouw. In 1903 wordt hij betrapt op het slaan van een hond die zijn hondenkar niet meer kan of wil trekken.


In het vonnis lees je wat de arrondissement-rechtbank te Amsterdam noteerde over de zaak: "Beklaagde is Jakobus Stalenhoef, vrachtrijder, wonende te Nederhorst den Berg. Oud 36 jaren, geboren 12 augustus 1867 en wonende aldaar, wijk a, no 50; Dat Jacob Stalenhoef in den voormiddag van 20 juni 1903 met eene met twee honden bespannen kar te Nederhorst den Berg over den weg reed, alwaar relatant surveillerende was; dat Stalenhoef, daar het dier niet trekken wilde, toen de honden een oogenblik stilhielden, zonder van de kar te komen, den eene met een stok een tiental harde slagen heeft toegebracht, waarop dat dier vreeselijk gilde; dat Stalenhoef daarop over diens voorschreven handeling door relatant is aangesproken, antwoordde zijn hond goed te hebben afgeranseld." De veroordeling bestaat uit "betaling eene geldboete ten bedrage van tien gulden, en de vernietiging van het stuk van overtuiging, zijnde een stok, als gediend hebbende tot het plegen van het strafbare feit."

Een eigen winkel

Het was duidelijk dat het werk Jaap te veel was. Mogelijk was dit het moment dat het gezin rond 1908 verhuisde naar het z.g. Salmhuis aan de Voorstraat. In 1895 woont het gezin nog aan de Voorstraat Wijk A nummer 50. Daar worden de eerste kinderen geboren. "Dochter Wilhelmina Geertruida Stalenhoef wordt in 1904 geboren op de Overmeerse weg in het huis van Bakker Tinholt in Nederhorst den Berg, Toen zij nog klein was verhuisde het gezin naar de Turf in de Voorstraat. Ze herinnerde zich nog goed hoe zij zich toen vasthield aan de rok van haar moeder, toen ze over de brug liepen naar het nieuwe huis." (Uit: Levensschets van (O)ma, voor haar 80e verjaardag door dochter Toos.)

Achter deze woning ligt het zaaltje van de Volksbond dat verbonden is aan de kerk en de RK arbeidersbeweging. Jaap en Regien houden dit zaaltje draaiend met bijeenkomsten na de kerkdienst, toneelvoorstellingen en andere katholieke sociale bijeenkomsten.

Volgens het artikel van Jan Baar in Werinon 43 was het wonen aan de Voorstraat rond 1906 geen onverdeeld genoegen: "De huizen liepen elk jaar wel een of meerdere keren onder, waardoor veel bewoners regelmatig gedwongen waren de bovenverdieping en zolders van hun woningen te betrekken".

"Op aanraden van vrienden begon Regien, naast het maken van jurken voor gegoede dames, met een lingeriewinkeltje. Ook gaf ze meisjes voor een kwartje in de week naailes en nam ze menig kostganger in huis. Jaap deed nu met de hondenkar bestellingen en bezorgingen voor de winkel tot in Weesp. De kinderen hielpen waar ze konden. In de winkel stond nog een mangel waar was doorheen werd gehaald. Jaap en dochter Marie verkochten manufacturen huis aan huis. Mien bracht met de fiets hoeden tot in Hilversum. Ook deed Mien zelfstandig inkopen voor de winkel in Amsterdam, o.a. bij Weyers, en het schijnt dat zij goed kon onderhandelen. (uit: Levensschets van (o)ma).